De arbeidsmarkt is in beweging. Waar bedrijven jarenlang massaal kozen voor flexibele ZZP'ers, zorgt de handhaving op schijnzelfstandigheid ervoor dat veel organisaties hun keuzes heroverwegen. De vraag is niet meer alleen wat het goedkoopst of handigst is, maar vooral: wat is juridisch veilig?

‍

Controle op schijnzelfstandigheid

‍De Belastingdienst kijkt naar de werkrelatie tussen bedrijven en ZZP'ers. Als een zelfstandige te veel kenmerken van een werknemer vertoont, denk aan vaste werkdagen, gebruik van bedrijfsmiddelen, of hiërarchische aansturing, kan er sprake zijn van schijnzelfstandigheid. De gevolgen? Naheffing van loonheffingen, boetes en mogelijk zelfs een arbeidsovereenkomst die 'ineens' bestaat.

Dit zorgt ervoor dat organisaties hun langlopende ZZP-constructies kritisch bekijken. Moeten we onze vaste freelancers toch in loondienst nemen? Of zijn er andere oplossingen?

‍

De afweging: wat weegt zwaarder?

‍
Zzp'ers bieden flexibiliteit en specialisme. Je huurt ze in op projectbasis zonder langdurige verplichtingen, krijgt toegang tot specifieke expertise die intern ontbreekt, en kunt ze snel inzetten zonder langdurige wervingsprocessen. Bovendien heb je beperkte werkgeversrisico's zoals doorbetaling bij ziekte of ontslagkosten.

Loondienst daarentegen geeft juridische zekerheid zonder risico op schijnzelfstandigheid. Het stelt je in staat om te investeren in ontwikkeling omdat opleiden en opbouwen van kennis loont. Teamcohesie en betrokkenheid zijn vaak sterker, en kennis blijft in de organisatie door continuïteit.

‍

Wanneer wordt het risicovol?

Bepaalde situaties maken ZZP-constructies kwetsbaar voor schijnzelfstandigheid. Langdurige samenwerking waarbij dezelfde ZZP'er maanden of jaren wordt ingezet, vormt een risico. Dit geldt ook voor hiërarchische aansturing met gedetailleerde instructies over hoe het werk moet gebeuren, integratie in het team door deelname aan teamoverleg en gebruik van bedrijfstools, exclusiviteit waarbij de ZZP'er feitelijk alleen voor jouw organisatie werkt, en vaste werkpatronen met regelmatige werkdagen en -tijden.

Hoe meer van deze elementen van toepassing zijn, hoe groter het risico op problemen met de Belastingdienst.

‍

De belangrijkste verschillen tussen ZZP'er en loondienst

De verschillen tussen een zzp'er en iemand in loondienst zijn gebaseerd op de negen gezichtspunten uit het Deliveroo-arrest. Deze kernverschillen bepalen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of een echte ZZP-opdracht.

Bij de arbeidsrelatie gaat het om een overeenkomst van opdracht voor de zelfstandig ondernemer, tegenover een arbeidsovereenkomst met werkgever. Voor inkomsten en sociale zekerheid draagt de ZZP'er eigen risico zonder werknemersverzekeringen en zorgt voor eigen pensioenopbouw, terwijl loondienst vast salaris, werknemersverzekeringen en pensioenregeling van de werkgever betekent.

Uitbetalingen verlopen anders: de ZZP'er factureert per project of uur met eigen BTW-administratie, loondienst krijgt maandelijks loon via salarisadministratie. Voor materialen en gereedschap gebruikt de ZZP'er eigen middelen en tools, terwijl de werkgever deze ter beschikking stelt aan werknemers.

De mate van integratie verschilt ook: ZZP'ers werken zelfstandig en zijn niet geïntegreerd in de hiërarchie, werknemers zijn onderdeel van organisatiestructuur en teams. Tot slot heeft de ZZP'er controle over contractvoorwaarden en onderhandelt over tarieven, voorwaarden en werkwijze, terwijl arbeidsvoorwaarden bij loondienst door de werkgever worden bepaald.

Deze verschillen correct toepassen en vastleggen is belangrijk om problemen te voorkomen.

‍

De derde optie: detachering

Voor organisaties die worstelen met deze keuze, kan detachering een uitkomst bieden. Bij detachering huur je iemand in die formeel in loondienst is bij een detacheringsbureau, maar praktisch voor jouw organisatie werkt.

Wanneer bedrijven of ZZP'ers vermoeden dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, biedt een projectovereenkomst een betrouwbaar alternatief. De ZZP'er treedt dan voor de duur van de opdracht in dienst bij het detacheringsbureau. De inkomsten blijven voor de ZZP'er feitelijk gelijk, terwijl het detacheringsbureau haar nieuwe medewerker beschikbaar stelt aan de opdrachtgever. Zo ontstaat een heldere, juridisch goed geborgde samenwerking waarbij flexibiliteit behouden blijft.

Detachering geeft juridische veiligheid zonder risico op schijnzelfstandigheid en financiële gevolgen. Opdrachtgevers behouden controle over het resultaat en de werkwijze, terwijl de professional zekerheid krijgt door arbeidsvoorwaarden zoals loon, vakantiedagen en pensioenopbouw. Deze constructie is ideaal voor langdurige opdrachten die meer zekerheid vereisen, en het detacheringsbureau regelt alle HR-zaken.

‍

De juiste keuze maken

De beslissing hangt af van verschillende factoren. Kies voor ZZP als het gaat om kortdurende, projectmatige opdrachten, je specifieke expertise tijdelijk nodig hebt, de ZZP'er zelfstandig en onafhankelijk kan werken, en er geen sprake is van structurele werkzaamheden.

Kies voor loondienst als je iemand langdurig nodig hebt (denk aan zes maanden of langer), het werk hiërarchische aansturing vereist, je wilt investeren in ontwikkeling en binding, of de functie onderdeel is van je kernorganisatie.

Overweeg detachering als je twijfelt tussen ZZP en loondienst, flexibiliteit wilt behouden maar juridische zekerheid zoekt, of geen eigen HR-capaciteit hebt voor nieuwe medewerkers.

‍

Praktische hulp bij je keuze

Het navigeren tussen deze opties kan complex zijn. Gelukkig hoef je dit niet alleen te doen. De samenwerking tussen ISI Detachering en Lance Free biedt een complete aanpak voor flexibele personeelsbehoefte:

  • Lance Free helpt met compliant ZZP-beheer door geavanceerde compliance tools en algoritmes die tijdig waarschuwen bij risico's op schijnzelfstandigheid
  • ISI Detachering biedt detacheringsoplossingen en projectovereenkomsten wanneer ZZP te risicovol wordt
  • Samen kunnen beide partners adviseren over de beste samenwerkingsvorm voor elke specifieke situatie

Twijfel je nog steeds? Gebruik dan onze online tool om te ontdekken wat het beste past bij jouw situatie: www.lancefree.app/lp/zzp-of-loondienst