De Wet DBA: uitdagingen en oplossingen voor de bouw- en technieksector

De bouw- en technieksector is volop in beweging. Met de invoering van de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) is er veel veranderd voor opdrachtgevers die werken met zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Vooral de handhaving van deze wet leidt tot onzekerheid en uitdagingen voor bedrijven die afhankelijk zijn van flexibele arbeidskrachten.

In deze blog bespreken we de belangrijkste inzichten uit onze 'Bouwen aan een mooie toekomst doen we samen: met zzp’ers!'-podcast. Hierin bespreken Han Mesters, sectorspecialist bij ABN AMRO, en Oscar Meijerink, CEO van Lance Free, de impact van de Wet DBA.

Lees over de belangrijkste uitdagingen die opdrachtgevers in de bouw- en technieksector momenteel ervaren als gevolg van de nieuwe Wet DBA. En implementeer de praktische tips over hoe je als opdrachtgever door deze complexe situatie kunt navigeren en kansen kunt grijpen in de flexibele arbeidsmarkt. We eindigen met een paar case studies over de Wet DBA.

Wat zijn de uitdagingen van de Wet DBA op de flexibele arbeidsmarkt?

De Wet DBA brengt meerdere uitdagingen met zich mee voor flexibele arbeidsmarkten. Van de complexe regelgeving die vaak voor onzekerheid zorgt, tot de risico's van schijnzelfstandigheid en de noodzaak voor strikte naleving. Wij leggen uit hoe jij als opdrachtgever deze obstakels kan overwinnen en met vertrouwen kan blijven werken met zzp'ers.

1. Complexiteit van wetgeving

De Wet DBA is ingevoerd om schijnzelfstandigheid te voorkomen, maar de wetgeving is complex en leidt vaak tot onzekerheid. Opdrachtgevers hebben moeite om goed in te schatten wanneer zij in overtreding zijn van de regels. Dit zorgt ervoor dat bedrijven aarzelen om zzp'ers in te huren, uit angst voor boetes en naheffingen.

Han Mesters, sectorspecialist van ABN AMRO, benadrukt dit in de podcast: "De complexiteit van de Wet DBA zit hem vooral in de interpretatie. Veel opdrachtgevers weten simpelweg niet wat er van hen verwacht wordt, wat leidt tot onzekerheid in het inhuren van zzp'ers."

Deze onzekerheid treft met name de bouw- en technieksector, waar flexibele arbeidskrachten essentieel zijn. Projecten moeten vaak snel opschalen, en de vraag naar gespecialiseerd personeel wisselt per project. De complexiteit van de Wet DBA maakt het lastig voor opdrachtgevers om met vertrouwen zelfstandigen in te schakelen.

Praktische tip over omgaan met complexe wetgeving

• Voorbeeld: Stel je voor dat je een projectmanager inhuurt voor een bouwproject. Volgens de Wet DBA moet je ervoor zorgen dat het contract duidelijk aangeeft dat de zzp’er geen leidinggevende rol heeft en zelfstandig werkt. Dit kan verwarrend zijn als je gewend bent aan informele afspraken en kan leiden tot juridische complicaties als de contracten niet goed worden opgesteld.
• Tip: Maak gebruik van modelovereenkomsten die zijn goedgekeurd door de Belastingdienst. Deze zijn er om meer duidelijkheid te verschaffen over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Ze zijn een hulpmiddel om te laten zien dat er geen sprake is van een dienstbetrekking.

2. Schijnzelfstandigheid: een risico voor opdrachtgevers

Schijnzelfstandigheid is een van de grootste risico’s voor bedrijven die werken met zzp’ers. Dit houdt in dat iemand formeel als zelfstandige werkt, maar in de praktijk hetzelfde werk doet als een werknemer in loondienst. De Belastingdienst is steeds strenger in het beoordelen van deze arbeidsrelaties, en het niet voldoen aan de regels kan leiden tot hoge boetes. Veel opdrachtgevers voelen zich hierdoor klemgezet: aan de ene kant willen ze blijven profiteren van de flexibiliteit van zzp’ers, maar aan de andere kant is er de vrees voor juridische complicaties.

Oscar Meijerink, CEO van Lance Free, zegt hierover: "Wij zien dat bedrijven bang zijn om zzp'ers in te huren vanwege de risico’s van schijnzelfstandigheid. Ze willen de flexibiliteit behouden, maar lopen tegen de grenzen van de wet aan."

Daarom is het voor bedrijven cruciaal om goed te begrijpen hoe ze schijnzelfstandigheid kunnen vermijden. Dit vereist een zorgvuldige evaluatie van contracten en werkafspraken met zzp’ers. Lance Free biedt bedrijven in de bouw- en technieksector ondersteuning bij het opstellen van contracten die voldoen aan de eisen van de Wet DBA, waardoor het risico op schijnzelfstandigheid verminderd wordt.

Praktische tip over het tegengaan van schijnzelfstandigheid

• Voorbeeld: Een bouwbedrijf huurt een zzp’er in voor een langdurig project. Als de zzp’er in feite dezelfde rol vervult als een medewerker en onder direct toezicht staat, kan dit worden beschouwd als schijnzelfstandigheid. Dit kan leiden tot claims van werknemersrechten en boetes van de Belastingdienst.
• Tip: Zorg ervoor dat zzp’ers echte zelfstandigheid behouden door hen de vrijheid te geven hun eigen werk te organiseren en geen directe leiding te geven.

3. Compliance en boetes

De handhaving van de Wet DBA brengt strikte controles met zich mee. De bouwsector wordt vaak gezien als een risicosector voor schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat de Belastingdienst extra scherp controleert of zzp’ers wel echt als zelfstandigen werken. Bedrijven die niet voldoen aan de regels kunnen te maken krijgen met naheffingen, boetes of zelfs juridische procedures.

“Er is een toename in controles vanuit de Belastingdienst, vooral in sectoren zoals de bouw, waar het gebruik van zzp'ers vaak voorkomt,” zegt Han Mesters. “Voor bedrijven is het van groot belang dat ze hun processen op orde hebben.”

Om deze risico’s te minimaliseren, is het essentieel dat opdrachtgevers hun compliance op orde hebben. Dit betekent niet alleen het aanpassen van contracten, maar ook het herzien van de interne processen rondom het inhuren van zelfstandigen. Lance Free biedt geautomatiseerde tools die ervoor zorgen dat bedrijven minder tijd kwijt zijn aan administratieve taken, zodat ze met gebruik van ons systeem meer tijd kunnen besteden aan andere werkzaamheden. Zodat bedrijven met een gerust hart kunnen blijven samenwerken met zzp’ers.

Praktische tip over het voorkomen van boetes

• Voorbeeld: Een opdrachtgever ontvangt een boete omdat een zzp’er niet correct is ingedeeld volgens de Wet DBA. Dit kan leiden tot financiële verliezen en reputatieschade.
• Tip: Implementeer een compliance-systeem dat regelmatig controles uitvoert en zorg ervoor dat alle contracten voldoen aan de wettelijke eisen. Overweeg om juridische adviseurs in te schakelen voor aanvullende ondersteuning.

Hoe ga ik om met de Wet DBA?

Het volgen van de Wet DBA kan eenvoudig zijn, zolang je als opdrachtgever de juiste stappen zet. Hieronder enkele praktische tips om je bedrijf klaar te maken voor de nieuwe realiteit van de flexibele arbeidsmarkt:

1. Evaluatie van contracten

Het is belangrijk om de contracten die je hebt met zelfstandigen grondig te evalueren. Zorg ervoor dat de afspraken duidelijk omschrijven dat het gaat om een zelfstandige opdracht, zonder elementen van een dienstverband. Lance Free biedt bedrijven een geautomatiseerde tool die modelovereenkomsten automatisch opstelt. Dankzij deze automatisering hoef je als bedrijf geen extra juridische expertise in te huren om alles na te lopen. Met ons Freelance Management Systeem werk je efficiënt en bespaar je kostbare tijd.

Oscar Meijerink voegt eraan toe: "Veel bedrijven denken dat ze met een simpele aanpassing in hun contracten voldoen aan de Wet DBA, maar het vereist een grondige evaluatie van alle afspraken en werkprocessen."

Tips voor het controleren en aanpassen van contracten

• Controleer of je contracten duidelijk de aard van de samenwerking beschrijven, inclusief de zelfstandigheid van de zzp’er en de aard van de werkzaamheden.
• Gebruik sjablonen voor contracten die specifiek zijn ontworpen voor de bouw- en technieksector, die alle relevante wettelijke vereisten bevatten.

2. Inschatting van risico’s

Het is essentieel om een risicoanalyse te maken van de zzp’ers die je inhuurt. Zijn er zelfstandigen die eigenlijk werk doen dat in loondienst zou moeten worden uitgevoerd? Welke stappen kun je nemen om dit te voorkomen? Lance Free biedt een tool die opdrachtgevers direct waarschuwt bij risico’s binnen hun samenwerking. Hierdoor krijgen ze snel inzicht in hun situatie en kunnen ze risico’s effectief beperken.

"Het grootste risico zit in langdurige arbeidsrelaties waarin zelfstandigen bijna dezelfde taken vervullen als vaste medewerkers. Dit is waar veel bedrijven de fout in gaan.", zoals Han Mesters opmerkt.

Tips voor het inschatten en beperken van risico’s

• Gebruik tools en checklists om de risico’s van elke zzp’er te evalueren en ervoor te zorgen dat zij geen werknemersstatus krijgen. Bijvoorbeeld als een zzp’er langdurig betrokken is bij je project en onder direct toezicht werkt, overweeg dan of een dienstverband niet een meer geschikte optie is.

3. Aanpassen van interne processen

Het naleven van de Wet DBA vraagt niet alleen om aanpassingen in contracten, maar ook om een verandering in de manier waarop je zzp’ers inzet binnen je organisatie. Denk aan het invoeren van duidelijke procedures voor het inhuren van zelfstandigen en het trainen van medewerkers om deze regels te volgen. Door processen op tijd aan te passen, vermijd je juridische problemen en zorg je ervoor dat je flexibele arbeid blijft inzetten zonder zorgen.

"Het aanpassen van interne processen is cruciaal om compliant te blijven. Je kunt niet alleen vertrouwen op contracten; de manier waarop zelfstandigen worden ingezet, moet ook passen binnen de wettelijke kaders.", legt Oscar Meijerink in de podcast uit.

Tips voor het optimaliseren van interne processen

• Ontwikkel interne richtlijnen en procedures voor het inhuren van zzp’ers, inclusief een goedkeuringsproces voor contracten en een DBA-checklist.
• Zorg voor regelmatige trainingen voor personeel over de Wet DBA en de gevolgen van niet-naleving.

Voorbeelden van oplossingen omtrent de Wet DBA

Verschillende bedrijven in de bouw- en technieksector hebben al stappen ondernomen om compliant te zijn met de Wet DBA en succesvol te blijven werken met zzp’ers.

Andere bedrijven gingen jou al voor

Een voorbeeld is een technisch installatiebedrijf dat gebruikmaakt van de diensten van Lance Free om hun contracten en werkprocessen te herzien. Door deze aanpassingen wist het bedrijf de risico’s van schijnzelfstandigheid te vermijden en konden ze zonder onderbreking gebruik blijven maken van hun flexibele schil. Daarnaast heeft het gebruik van ons Freelance Management Systeem geleid tot minder administratief werk door de automatisering van contracten binnen het platform.

In het kort: hoe ga je om met de Wet DBA?

De Wet DBA en de handhaving daarvan hebben voor veel onzekerheid gezorgd binnen de bouw- en technieksector. Voor opdrachtgevers is het van groot belang om zich aan te passen aan de nieuwe realiteit door hun contracten en interne processen te herzien. Hoewel de uitdagingen groot zijn, biedt de flexibele arbeidsmarkt ook kansen voor bedrijven die deze veranderingen omarmen.

Met de juiste begeleiding en tools, zoals die van Lance Free, kun je als opdrachtgever de risico’s van schijnzelfstandigheid beperken en compliant blijven met de Wet DBA. Zo blijf je profiteren van de voordelen van zzp’ers zonder juridische zorgen.

Meer weten over de Wet DBA en de flexibele arbeidsmarkt?

Hoe kan jouw bedrijf zich het beste voorbereiden op de toekomst in de flexibele arbeidsmarkt? Neem contact met ons op voor meer informatie of een vrijblijvend adviesgesprek.

Beluister de podcast hier!