Uit een recent artikel van NOS Nieuwsuur blijkt dat werkgevers steeds vaker te maken krijgen met rechtszaken waarbij een zzp’er claimt toch werknemer te zijn.
In 24 van de 47 onderzochte zaken besloot de rechter dat de zzp’er inderdaad als werknemer moest worden beschouwd. Gevolg: recht op vakantiedagen, cao-loon, reiskostenvergoeding, ontslagvergoeding, pensioenpremie en ziektedagen – met terugwerkende kracht. De schade kan oplopen tot tienduizenden euro’s per geval. Zo moest handbalclub Limburg Lions een voormalige speler maar liefst €50.000 te betalen, omdat hij bij nader inzien niet als zelfstandige werkte, maar feitelijk in loondienst was.
Bron: NOS Nieuwsuur
Schijnzelfstandigheid onder de loep
Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer een samenwerking tussen een organisatie en een zelfstandige in de praktijk zó veel lijkt op een dienstverband, dat deze juridisch ook zo wordt beoordeeld. Dit gebeurt bijvoorbeeld als iemand langdurig voor één opdrachtgever werkt, vaste werktijden hanteert, instructies opvolgt en weinig ondernemersrisico draagt.
De afgelopen jaren is deze situatie op steeds grotere schaal ontstaan in uiteenlopende sectoren: van zorg en media tot onderwijs en sport. Veel van deze constructies zijn ooit opgezet om flexibel te kunnen samenwerken zonder de verplichtingen van een arbeidsovereenkomst. Maar door de groeiende afhankelijkheid van zzp’ers, onduidelijke afspraken en het ontbreken van controle, vervagen de grenzen tussen zelfstandig ondernemerschap en werknemerschap.
Sinds 1 januari 2025 is de situatie scherper geworden. De Belastingdienst handhaaft nu actief op schijnzelfstandigheid – niet met boetes in dit overgangsjaar, maar wél met naheffingen en correcties. En die correcties kunnen financieel flink oplopen. Toch vormen deze controles niet de grootste dreiging: het correct inrichten van de arbeidsrelatie tussen jou en de zelfstandige. De zelfstandige kan op elk moment naar de rechter stappen en met terugwerkende kracht een dienstverband claimen. Rechters blijken daarin steeds vaker mee te gaan.
Vaak zijn werkgevers zich nauwelijks bewust van de risico’s. Zij gaan ervan uit dat een overeenkomst van opdracht voldoende bescherming biedt. Maar rechters kijken niet naar het contract, maar naar de praktijk. En juist daar ontbreekt het vaak aan goed onderbouwde afspraken, toezicht en documentatie.
Hoe voorkomt een Freelance Management Systeem het claimen van een arbeidsovereenkomst?
Een Freelance Management System helpt niet alleen om processen efficiënter te maken, maar speelt vooral een cruciale rol in het voorkomen van schijnzelfstandigheid – en daarmee van claims waarbij een zzp’er achteraf stelt werknemer te zijn geweest. Het systeem biedt structuur, transparantie en controle over de samenwerking, waardoor juridische grijs gebieden worden voorkomen.
1. Modelovereenkomsten voor elke branche
Met één klik genereert het FMS juridisch getoetste, branche specifieke modelovereenkomsten die volledig compliant zijn met de Wet DBA. Deze contracten sluiten perfect aan op de aard van de samenwerking en leggen expliciet vast dat er géén sprake is van een arbeidsovereenkomst. Dit voorkomt misverstanden en vormt het eerste verdedigingsmiddel bij een eventuele claim.
2. Schijnzelfstandigheid checklist
Het FMS bevat een checklist die de samenwerking toetst op elementen die kunnen wijzen op schijnzelfstandigheid. Denk aan het aantal gewerkte uren, de duur van het contract, benodigde certificeringen of het ontbreken van ondernemersrisico. Door deze analyse bij elke nieuwe opdracht in te zetten, voorkom je dat een ogenschijnlijk onschuldige samenwerking juridisch verkeerd wordt geïnterpreteerd.
3. Zzp-dossier altijd op orde
Bij een rechtszaak draait het vaak om de feiten in de praktijk – niet alleen wat er op papier staat. Een FMS bouwt automatisch een volledig, gedocumenteerd dossier op: van contracten en facturen tot communicatie en werkafspraken. Dit digitale dossier toont overtuigend aan dat de zzp’er als zelfstandige heeft gewerkt, en niet als werknemer. Daarmee beschik je over direct inzetbaar bewijs tegen elke claim van een arbeidsovereenkomst.
4. Waarschuwingen bij risicovolle samenwerkingen
Ontstaat er tijdens de opdracht toch een situatie waarin een zzp’er te veel onderdeel wordt van het team of afhankelijk raakt van jouw organisatie? Dan signaleert het FMS dit direct. De eindverantwoordelijke ontvangt automatisch een waarschuwing, zodat je tijdig kunt ingrijpen. Zo voorkom je dat een grijze samenwerking onbewust in de richting van een dienstverband schuift.
Neem de regie over jouw flexibele schil
De risico’s rondom schijnzelfstandigheid zijn concreet en nemen toe. In meer dan de helft van de recente rechtszaken kreeg de zzp’er achteraf gelijk in zijn claim op een arbeidsovereenkomst. Dat kan voor organisaties leiden tot aanzienlijke financiële en juridische gevolgen.
In deze veranderende context is het belangrijk om de samenwerking met zelfstandigen zorgvuldig te organiseren. Een Freelance Management System ondersteunt bij het beheersen van risico’s door heldere contractafspraken, inzicht in mogelijke schijnzelfstandigheid en een goed gedocumenteerde samenwerking. Zo ontstaat meer grip op de flexibele schil, zonder onnodige administratieve last.
.png)
